Diyelim ki güzel bir günde X100 serisi Fujifilm fotoğraf makinenizi alıp çıktınız sokaklara. Hava güneşli, temiz fotoğraflar için ISO ayarınızı 200’e getirdiniz. Enstantane hızınızla her pozda uğraşmak da istemediniz diyelim. Çarkı “A” konumuna getirdiniz. Diyaframı kendiniz ayarlayarak alan derinliğine karar vereceksiniz, makine ise enstantane hızını ayarlayacak. Güzel plan, eminim bir çok insan da bu şekilde gezmeye çıkıyordur.
İşte orada bir kedi var, onun portresini çekmek istediniz. Diyaframınızı f2.0’a açtınız, yanına yaklaştınız, vizörden baktınız, her şey yolunda. Basıyorsunuz deklanşöre. “İşte bu! Ne kadar da güzel bir fotoğraf” diye aklınızdan geçirdiğiniz sırada, vizörde önizleme karşınıza çıkıyor:
Tabii ki gözlerinizin sizi yanılttığını düşünüyorsunuz. Bir de makinenin arka ekranında çektiğiniz fotoğrafa bakmak istiyorsunuz, ama sonuç aynı. Eeee??? Oysa makineniz enstantane hızını 1/1000 gösteriyordu ve makinenizin azami enstantane hızı 1/4000 idi, yani her şey yolundaydı… Fotoğraf neden fazla pozlandı? Tekrar denediniz, yine 1/1000, ama şimdi fark ettiğiniz bir detay daha var: Vizörde görünen enstantane hızı kırmızı. Ve bilinir ki, kırmızı demek, sorun demek… Enstantane ayarını “A” konumundan 1/4000’e getirip deniyorsunuz, yine aynı durum var. Peki neden?
Bu durumla ilk karşılaştığımda aynı soruları ben de sordum. Sonra biraz araştırınca, sorunun teknik bir durumdan dolayı olduğunu fark ettim. X100 serisi, lense entegre yaprak örtücü mekanizmasına sahip (İng. leaf shutter). Yani lens içindeki bir mekanizma dıştan içe kapanıp açılıyor. Bu da, diyafram değerinizin düşük olması dolayısıyla büyük bir açıklığın kapatıp-açılması demek. Haliyle çok hızlı bir operasyon teknik olarak mümkün olmuyor. E ama bir dakika, o zaman neden azami enstantane hızı olarak 1/4000 ayarlanabiliyor? Sanırım cevabı tahmin edersiniz. Bu durum, yalnızca açık diyafram değerlerinde, f2-f5.6 arasında olan bir durum. f5.6 ve sonrasında daha hızlı enstantaneler kullanılabiliyor.
Peki, ne yapmalı? Bu sorunun iki çözümü var, hangisini kullanacağınız sizin takdiriniz.
İlk alternatif, gayet basit. Diyaframınızı f5.6 veya daha kısık tutarsanız, zaten sorun kalmayacaktır. Hem enstantane hızı o kadar yukarı çıkmaz, hem de çıksa dahi sınırlanma durumu ortadan kalkmış olur.
İkinci alternatif ise, Fujifilm’in bir rivayete göre bu senaryo için kullanılmasını öngördüğü dahili ND filtreyi kullanmak. Evet, X100 serisinde dahili bir ND filtre var ve görevi gelen ışığı azaltmak. Bunun miktarı da 3 durak. Yani devreye alındığında ışığı 3 durak kadar azaltarak, sizin enstantane hızınızı aynı fotoğraf ve f2 diyafram için 1/1000’in altına indirebiliyor.
Bu “sorun” veya durumun neresinden baktığınıza göre “özellik”, tüm X100 serisi makinelerde mevcut. Emin değilim, ancak bir kaynakta X100V modelinde azami enstantane hızı artmış ve 1/2000 olmuş. Ayrıca bu modelde ND filtrenin etkisi 4 durağa kadar çıkarılmış.
Umarım böyle bir durumla karşılaşırsanız, bu bilgileri yararlı bulmuşsunuzdur. Eğer siz de daha önce bu özelliği kullandıysanız veya yazmak istediğiniz başka bir şey varsa, sizi yorumlara bekliyoruz.